CECHY MAKROSKOPOWE
 Dojrzałe owocniki
|
Owocniki 0,5-2 cm średnicy, kuliste lub owalne w zarysie, ale na ogół z wieloma wgłębieniami i fałdami. Powierzchnia za młodu żółtawoczerwona, potem czerwono-brązowa, do bordowo-brązowej w okresie pełnej dojrzałości. Bardzo często z mniejszymi lub większymi obszarami zabarwionymi na lilowo lub fioletowo. Pokryta wyraźnymi brodawkami, tępymi na szczycie, piramidalnymi – brodawkowanie w młodych owocnikach czasem przybiera formę spękaliny. Gleba biała w okresie dojrzałości żółto-kremowa, na przekroju labiryntowata z przenikającymi się fałdami i pustymi komorami wewnątrz owocnika. Smak lekko słodkawy, zapach niezbyt intensywny, nieprzyjemny, chemiczny.
|
CECHY MIKROSKOPOWE
 Zarodniki w worku
 Parafizy
|
Perydium pseudoparenchymatyczne 80-130 μm zbudowane z grubościennych, zabarwionych na żółto-czerwono komórek o średnicy 10-25 μm. Komórki w obrębie brodawek są na ogół większe, niż komórki tworzące głębsze warstwy perydium. Worki owalne, wydłużone, czasem gruszkowate z krótkim trzonkiem. Średnia wielkość worków 60-110 x 30-50 μm. Worki zawsze 8-zarodnikowe z zarodnikami ułożonymi bezładnie. Parafizy długie, cylindryczne, septowane, obłe na szczycie, o średnicy 3-5 μm. Zarodniki cylindryczne do owalnych o średniej wielkości 20-35 x 10-27 μm, Q=1,9-2,4, hialinowe, z trzema dużymi kroplami tłuszczu i czasem kilkoma małymi pomiędzy.
|
 |
 |
Powierzchnia perydium |
Przekrój perydium |
Komórki perydium |
|
SIEDLISKO
|
Balsamia vulgaris wyrasta na glebach zasadowych. Najczęściej mikoryzuje z Fagus sylvatica i Quercus robur. Jest gatunkiem ciepłolubnym. Wyrasta do 5-7 cm pod powierzchnią gleby, na ciepłych, silnie nasłonecznionych stokach w miejscach pozbawionych roślinności zielnej. W warunkach polskich osiąga pełną dojrzałość późną jesienią, a czasem nawet zimą. W zimnych latach nie dojrzewa wcale. |
WYSTĘPOWANIE
|
Balsamia vulgaris jest znana z jednego historycznego stanowiska w Polsce. Współcześnie została zlokalizowana na trzech nowych stanowiskach. Jest gatunkiem rzadkim. Równie rzadka w większości krajów Europy – częściej znajdowana jedynie w cieplejszych regionach południowej Europy.
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska DF 66, Babice k. Chrzanowa, Listopad 2009
Beskid Mały – DF 96, Koziniec k. Wadowic, Październik 2011
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska – DF26, Ogrodzieniec k. Zawiercia, Październik 2016
|
UWAGI
 Dojrzałe owocniki
|
Bardzo podobnym gatunkiem - poza nieco inna barwą - nie wykazującym istotnych różnic w budowie makroskopowej jest Balsamia polysperma. Różni się inną budową zarodników.
Polska nazwa gatunku to Balsamka pospolita. Nazwa jest prostym przełożeniem nazwy łacińskiej nadanej przez Vittadiniego ale nie oddaje charakteru gatunku – będącego w obrębie rodzaju gatunkiem najrzadszym.
|
